Competentieprofiel trainer

Welk gedrag laat een goede trainer zien? Op deze pagina vind je het Competentieprofiel Trainer zoals dat door Bridge2learn ontwikkeld is voor trainers.

Wil je deze competenties verder ontwikkelen? Kijk dan eens bij de train-de-trainercursus van Bridge2learn.

Competentieprofiel Trainer gebruiken?

Het competentieprofiel op deze pagina mag vrij gebruikt worden. Hiermee wil ik bijdragen aan de kwaliteit van het trainersvak. Ik stel het bijzonder op prijs wanneer je bij het gebruik van dit profiel verwijst naar Bridge2learn. Ook waardeer ik het als je mij feedback geeft waardoor ik dit profiel nog verder kan verbeteren.

De eerste versie van dit competentieprofiel is ontwikkeld in 2012. Daarna is het profiel door tientallen trainers getest en verbeterd. Dit heeft geleid tot een nieuwe versie in 2017 en enkele kleine herzieningen in 2018 en 2020.

Bij dit competentieprofiel horen ook een competentiescan en een trainingsplan.

De competentiescan is een hulpmiddel om bij jezelf, of bij andere trainers, vast te stellen welk trainersgedrag zichtbaar is en wat nog ontwikkeld kan worden. De competentiescan kun je hier aanvragen.

Het trainingsplan dat bij dit competentieprofiel hoort, wordt door honderden trainers in Nederland, maar ook in het buitenland, gebruikt bij het voorbereiden en uitvoeren van trainingen. Dit trainingsplan kun je, inclusief voorbeeld en toelichting, downloaden op deze pagina.

Onderaan deze pagina vind je informatie over het ontstaan van dit competentieprofiel trainer.

1.    Ontwerpen van trainingen

1. Je onderzoekt voorafgaand aan de training de praktijk en de leerwensen van de deelnemers en de opdrachtgever.
2. Je formuleert realistische doelen die aansluiten bij het resultaat van jouw onderzoek.
   1. Je beschrijft de effectdoelen die je wilt bereiken.
   2. Je formuleert gedragsdoelen waarin je het gewenste gedrag na de training beschrijft.
   3. Je formuleert trainingsdoelen waarin je beschrijft welke attitude, kennis en vaardigheden de deelnemers in de training leren.
3. Je selecteert kennis en vaardigheden die aantoonbaar bijdragen aan het bereiken van de gedragsdoelen.
4. Je ontwerpt een training waarin de deelnemers in kleine logische stappen toewerken naar de gedragsdoelen.
5. Je evalueert de training tenminste op niveau 1 en 2 van Donald KirkPatrick (Tevredenheid en Leerresultaat in de training) en indien mogelijk ook op niveau 3 (Toepassing in de praktijk).
6. Je bevordert de toepassing van het geleerde buiten de training. Iedere training eindigt o.a. met een persoonlijk implementatieplan.
7. Je maakt een lesontwerp in een daarvoor beschikbaar format waarin doelen, tijdsplanning, werkvormen, didactische onderbouwing en hulpmiddelen overzichtelijk worden beschreven.

2.    Stimuleren van leren

1. Je informeert de deelnemers vooraf duidelijk over de vorm en de inhoud van de training. Je geeft, indien mogelijk, voorbereidingsopdrachten die het leren stimuleren.
2. Je introduceert tijdens de training ieder onderwerp zodanig dat de motivatie van de deelnemers om te leren toeneemt.
3. Tijdens de uitleg vraag je naar voorkennis, gebruik je duidelijke voorbeelden en stel je vragen aan de deelnemers om hen actief te laten leren.
4. Je gebruikt werkvormen waarmee alle deelnemers in kleine opeenvolgende stappen de aangeboden leerstof verwerken en ermee oefenen.
5. Je maakt de deelnemers bewust van hun leerprestaties door duidelijke en opbouwende feedback, gerelateerd aan de doelen van de training.
6. Je geeft de deelnemers in de training regelmatig reflectietijd waarin ze hun inzichten en actiepunten kunnen noteren en ordenen.
7. Je zorgt voor een goed leerklimaat waarin balans is tussen veiligheid en uitdaging, waar geleerd wordt van fouten en waar successen worden gezien en gevierd.
8. Je herkent weerstand en reageert hier adequaat op zodat de weerstand afneemt en de intrinsieke motivatie om te leren wordt versterkt.
9. Je toont enthousiasme over- en deskundigheid in de inhoud van de training.

3.    Begeleiden van groepsprocessen

1. Je geeft respectvol en duidelijk leiding aan de groep. Je hanteert groepsnormen die een positief leerklimaat en respectvol gedrag bevorderen.
2. Je laat deelnemers met elkaar samenwerken aan opdrachten en je begeleidt deze samenwerking, zodat de deelnemers met- en van elkaar leren.
3. Je stimuleert onderlinge interactie en begeleidt groepsgesprekken en discussies zodat alle deelnemers hiervan leren.
4. Je laat merken dat je empathisch luistert naar de deelnemers. Onder andere door gevoelsreflecties en samenvattingen te geven en door vragen te stellen.
5. Je houdt overzicht over de groep en toont ook aandacht voor individuele deelnemers.

4.    Presenteren en organiseren

1. Je legt de leerstof duidelijk en in kleine stappen uit.
2. Je geeft duidelijke instructies bij opdrachten.
3. Je maakt functioneel gebruik van ondersteunende materialen en audio-visuele hulpmiddelen, en zorgt dat deze voor aanvang van de training klaar staan.
4. Je bewaakt de tijd. Je verlengt of verkort onderdelen van de training zodat je binnen de afgesproken trainingstijd de beoogde doelen bereikt.

5.    Lerende professional

1. Je staat open voor feedback en gebruikt leerervaringen als aanleiding voor nieuw gedrag.
2. Je ziet jouw kwaliteiten en maakt daar gebruik van.
3. Je ziet jouw ontwikkelpunten en vertaalt deze naar gedoseerde en haalbare verbeteracties.
4. Je houdt jouw vakkennis op peil, en werkt aan de voortdurende verbetering van jouw trainingen.

Wil je deze competenties verder ontwikkelen? Kijk dan eens bij de train-de-trainercursus van Bridge2learn. 

Hoe is dit competentieprofiel trainer ontstaan?

In 2012 heb ik mijn eerste competentieprofiel voor trainers ontwikkeld. Daarbij heb ik dankbaar gebruik gemaakt van bestaande competentieprofielen en van de ervaring en feedback van collega-trainers. Vier jaar heb ik dit profiel gebruikt als basis voor mijn trainersopleidingen, en ik weet dat honderden trainers en organisaties dit profiel ook gebruiken of gebruikt hebben. Dit competentieprofiel is één van de best bekeken pagina’s op mijn website, en staat bovenaan in de zoekresultaten als je zoekt op ‘competentieprofiel trainer’.

In de afgelopen jaren heb ik mijn visie op het trainersvak steeds verder uitgewerkt. Het competentieprofiel was daarom aan een herziening toe. Samen met Alard Joosten van De Docentenacademie ontwikkelde ik een nieuw competentieprofiel voor één van onze opdrachtgevers. Dit profiel heb ik vervolgens verder aangepast zodat het breder toepasbaar zou zijn. In 2017 heb ik met dit profiel gewerkt en vervolgens in 2018 en 2020 nog enkele kleine wijzigingen aangebracht. De belangrijkste wijzigingen zijn dat de focus van het competentieprofiel steeds meer komt te liggen op het doel van een training: toepassing van het geleerde in de praktijk.

Vraag jij je af welke competenties je beheerst en welke je het beste kunt ontwikkelen? Doe dan de gratis competentiescan.

Wil je meer weten over een training of cursus of over de toepassing van de materialen op mijn website?
Neem vrijblijvend contact met mij op.